عرضۀ پایدار جوجه یکروزه مستلزم آن است که تخم مرغ های نطفه دار با کیفیت و جوجه کشی موفق داشته باشیم. اما ممکن است تولیدکننده یا مرغدار در حدود 40 هفتگی با کاهش تخمگذاری، باروری و جوجه کشی مواجه شود. در این دوره به منظور حفظ بهره وری، مرغ مادر بایستی جفتگیری بیشتری داشته باشد.
با اینحال راه رسیدن به جوجه یکروزۀ تجاری به اینجا ختم نمی شود. تخم مرغ نطفه دار به دلایل مختلفی مثل ژن ، مواد مغذی ناکافی و شرایط ضعیفی که نیازهای جنین را برآورده نمی سازد ممکن است به جوجه کشی نرسد. اما چه چیزهایی شانس بقای جوجه را بالاتر می برد؟
از نظر تغذیه ای ثابت شده که غنی کردن خوراک طیور با گوانیدینواستیک اسید (GAA) روشی مؤثر در افزایش باروری خروس و جوجه شدن تخم مرغ های نطفه دار است.
اهمیت کراتین
کراتین در سوخت و ساز انرژی سلولی نقش مهمی ایفا می کند. کراتین در شکل فسفات کراتین انرژی را ذخیره و جا به جا می کند که به نوبۀ خود می تواند در بازسازی و احیای آدنوزین تری فسفات (ATP) که یک مکمل شناخته شدۀ انرژی سلولی است نقش داشته باشد.
افزودن GAA به خوراک، کیفیت اسپرم خروس را بهبود می بخشد، به سوخت و ساز انرژی در مرغ مادر کمک می کند و در نهایت به طرز چشمگیری سطح کراتین در تخم مرغ نطفه دار را بالا می برد.
مواد خام اولیۀ خوراک طیور منبع انرژی محسوب می شوند اما نمی توانند آن میزان از کراتین مورد نیاز را تأمین کنند. پروتئین های گیاهی حاوی کراتین نیستند در حالی که منابع پروتئین حیوانی به میزان فراوان و متنوع از آن را دارند.
چگونه کراتین بیشتری به تخم مرغ وارد کنیم ؟
در بدن، کراتین به وسیلۀ سنتز نوپدید و از طریق متیل دار کردن GAA که خود از آمینواسیدها ،گلیسین و آرژنین به وجود می آید، تشکیل می شود. اما مرغداری مدرن بر این باور است که تنها دو سوم از کراتین مورد نیاز روزانه توسط بدن ساخته می شود و الباقی می بایست از طریق افزودن مکمل به خوراک تأمین شود.
در مراحل اولیۀ لقاح، ذخایر GAA و کراتین مادر به تخم تازه تشکیل شده وارد می شود؛ اما خیلی زود این مقدار تحلیل می رود. سپس با رشد جنین، سطح کراتین و GAA همگام با بافت ماهیچه ای افزایش می یابد.
جوجه برای اینکه سر از تخم درآورد نیاز به انرژی بالایی دارد بنابراین در صورتی که سطح انرژی کافی در اختیار نداشته باشد از بین می رود. افزودن GAA از آنجائیکه منجر به ارتقاء سطح کراتین و متعاقباً کراتین فسفات به منظور تأمین انرژی مورد نیاز جنین در حال رشد در داخل تخم می شود، پس شانس بقای جوجه را نیز بالا می برد.
نتایج تحقیقات چه چیزی را نشان می دهد؟
خروس ها
از مشکلات رایج مرغداران گوشتی می توان به پایین بودن کیفیت اسپرم در خروس ، پایین بودن دفعات جفتگیری و میزان باروری و جوجه کشی ضعیف اشاره کرد.
پایین بودن کیفیت اسپرم منجر به کارکرد ضعیف سلول های سرتولی و نطفه زایی ناقص می شود. کراتین نقش بسیار مهمی در کارکرد درست سلول های سرتولی و انرژی سلولی اسپرم دارد.
در تحقیقاتی که در رابطه با تأثیر مکمل GAA انجام شده، 20 خروس والد گوشتی (Ross 308) در 29 هفتگی را به طور رندوم به 4 گروه آزمایشی تقسیم کردند و با دوزهای مختلف از مکمل GAA تغذیه کردند. دوزها شامل 0 GAA میلی گرم ، 600 GAA میلی گرم ، 1200 GAA میلی گرم و 1800 GAA میلی گرم در هر کیلوگرم خوراک به مدت 26 هفتۀ متوالی بود.
در هفتۀ 24 ویژگی های اسپرم بسیار ارتقا یافت
نتایج تحقیقات نشان می داد که افزودن مکمل خوراکی GAA منجر به ارتقاء کیفیت اسپرم خروس ها و افزایش چشمگیر باروری می شود به نحوی که ارتباط پایین آمدن باروری به دنبال افزایش سن در خروس والد گوشتی را از بین می برد.
مرغ گوشتی، تخم مرغ و جوجۀ گوشتی
در تحقیقاتی که محققین در سال 2020 میلادی انجام دادند مشخص شد که مرغ های مادر گوشتی که به میزان 0.15 درصد GAA دریافت کردند سطح کراتین موجود در تخم مرغ بالا می رفت و افزایش سطح کراتین در تخم مرغ نطفه دار همانطور که قبلاً هم توضیح دادیم منجر به رشد جنین و تأمین انرژی برای بیرون آمدن جوجه از تخم است.
به همین ترتیب در گروهی که 0.15 درصد GAA دریافت کرده بودند، به میزان چشمگیری سطح کراتین در زرده، آلبومین و مجموع تخم مرغ در مقایسه با گروه کنترل که هیچ مکمل GAA دریافت نکرده بودند، بیشتر بود.
در سال 2014 میلادی نیز پژوهشی صورت گرفت و 25 هزار مرغ و 3هزار خروس در 42 هفتگی تحت آزمایش و مطالعه قرار گرفتند بدین صورت که در 3 دسته تقسیم شدند که گروه 1 و 2 گروه کنترل بودند و گروه 3 مکمل GAA دریافت می کردند. در این آزمایش هم باروری و نتیجۀ جوجه کشی به دنبال دریافت GAA بهبود یافت. اگر چه هزینۀ خوراک طیور بدین ترتیب افزایش می یابد اما درآمد و سود حاصل نیز به دلیل نتیجۀ خوب جوجه کشی افزایش می یابد.
همچنین یکی دیگر از تأثیرات افزودن مکمل GAA کاهش میزان مرگ و میر مرغ های مادر در دورۀ 18 هفتگی بود –1.43 درصد مرگ و میر در میان گروهی که GAA دریافت میکردند در مقایسه با 2.88 درصد در میان آن دسته از مرغ های مادر گوشتی که GAA دریافت نکردند.
نتیجه گیری پایانی
نتایج تحقیقات به خوبی نشان می دهد که افزودن مکمل خوراکی GAA در جیرۀ خوراکی منجر به افزایش باروری در خروس می گردد و سطح کراتین مرغ مادر گوشتی را نیز ارتقا می دهد که این به نوبۀ خود منجر به افزایش سطح کراتین در تخم مرغ نطفه دار و متعاقباً رشد و نمو خوب جنین و جوجه کشی موفق می گردد.