اثرات درجه حرارت بالا بر روی عملکرد تولید مثلی مرغان مادر گوشتی

مرغهای مادر امروزی، بدلیل جثه نسبتا" بزرگ  برای تولید مثل در شرایط گرم محیطی دچار مشکل هستند. Taylor جزء اولین کسانی بود که گزارش کرد، قابلیت جوجه درآوری تخم مرغها، با افزایش درجه حرارت محیطی،کاهش می‌یابد. او کاهش 15 تا 20 درصدی را در قابلیت جوجه درآوری در زمانیکه میانگین درجه حرارت هفتگی از27 درجه بیشتر شد، مشاهده کرد. درجه حرارت محیطی بالا، همچنین با کاهش کیفیت پوسته و باروری تخم مرغ همراه می‌باشد. این کاهش کیفیت پوسته، به ضعیف شدن جنینها قبل از خواباندن تخم مرغها، و درنهایت کاهش جوجه‌درآوری منجر می‌شود، به طوریکه قابلیت تفریخ تخم مرغهای با پوسته نازک، حدود ٣تا٩ درصد، کمتر از تخم مرغهای با پوسته عادی از30 تا 60  هفتگی است.

یکی دیگر از پیامدهای درجه حرارت بالای محیطی، کاهش وزن مخصوص تخم مرغهاست، که در نهایت به کوچکتر بودن جوجه‌های تولیدی می‌انجامد. در یک تحقیق که در یک واحد جوجه‌کشی بزرگ در ماههای گرم (جولای ،اوت و سپتامبر) در آمریکا انجام شد ، مشاهده گردید که میانگین هچ،  حدود 5% کمتر از میانگین باقی ایام سال بود. دلایل این افت هچ به صورت زیر بیان گردید:

1)      کاهش مصرف خوراک در مادرها باعث ایجاد عوارض ضد تغذیه‌ای در جنینها شده است.

2)      خراب شدن تخم‌ مرغ  در دوره نگهداری اثر سوء بر هچ داشته است.

باید توجه داشت که مرغهای مادر سنگین، به میزان بیشتری از تنش گرمایی رنج می‌برند، و به طور بسیار نامنظم تخمگذاری می‌کنند و علائمی مثل درصد تولید پایین، بیرون زدگی مجرای تخم، و تخم مرغهای دوزرده را نشان می‌دهند.

ارتباط تغذیه و تولید مثل در مناطق  گرم

Morrison و همکاران، نتایج یک بررسی را بر روی 49 گله مادر گوشتی که هر کدام از آنها در طول مدت تنش حرارتی، از آب حاوی افزودنیهای الکترولیتی و ویتامینی، و یا از آب بدون افزودنی استفاده می‌کردند،گزارش نموده‌اند. نتایج این بررسی نشان داد که نرها، به تنش حرارتی بسیار بیشتر از ماده‌ها حساسند. و تولید تخم مرغ، در مادرهای جوانتر به میزان بیشتر کاهش می‌یابد. اما در صد تلفات و درصد کاهش تولید در گله‌هایی که از مواد افزودنی در آب استفاده کرده بودند ، کمتر بود.

Rostagno و sakamuora اثرات درجه حرارت بر روی مصرف خوراک و مرغهای مادر گوشتی مطالعه نمودند. آنها مادرهای گوشتی را در اتاقکهای دربسته، در دماهای15 / 5 و21 / 9 و26 / 3 درجه نگهداری کردند.آب و غذا به‌صورت نامحدود در اختیار آنها قرار گرفت. مشاهده شد که مصرف غذا و ME مصرفی روزانه با افزایش دما به صورت خطی کاهش یافت. اما وزن بدن و درجه حرارت مقعدی در مرغها تحت تاثیر قرار نگرفت. هر یک درجه افزایش درجه حرارت، باعث کاهش مصرف خوراک به اندازه 43 / 2 گرم / پرنده / روز،  و 2 / 10 کیلوکالری به ازاء هرکیلوگرم وزن بدن شد.

اضافه کردن ویتامینE به جیره مادرهای گوشتی، غلظت آلفا-توکوفرول را  در اسپرماتوزوا افزایش میدهد، واین باعث پایداری غشاء ها می‌شود.

کمبود ویتامین A، تعداد اسپرمها را کاهش و تعداد اسپرمهای غیر متحرک را افزایش می‌دهد. همچنین نشان داده شده است، جهت بدست آوردن جوجه‌درآوری مطلوب جیره مادرها باید حدود 4 / 4 میلی‌گرم  ریبوفلاوین به ازاء هر کیلوگرم از خوراک باشد. احتیاجات بیوتین با بالاتر بودن میزان CP در جیره افزایش می‌یابد.  در جیره‌هایی با پروتئین 8 / 16حدود 100 میکروگرم بیوتین قابل دسترس به ازاء هر کیلوگرم لازم است.

در سالهای اخیر توجه به اسید آسکوربیک جهت غلبه بر بعضی از اثرات مخرب تنش حرارتی در مادرها افزایش یافته است .Brake افزایش در تولید تخم مرغ ، تفریق تخم مرغهای بارور، و تعداد جوجه به ازاء هر مرغ را در حالت اضافه کردن 50 تا 100 ppm اسید آسکوربیک به جیره مادرهای گوشتی در طول مدت تنش حرارتی تابستان را اثبات کرد. آنها همچنین نشان دادند مکمل اسید آسکوربیک به میزان 250 میلی گرم در کیلوگرم جهت نگهداری کیفیت منی در دوره‌های گرم مطلوب است.

مرغان مادر حدود 07 / 4 گرم Ca  به طور میانگین در دوره تولید نیاز دارند، اما باید فسفر جیره در آب و هوای گرم کمی افزایش یابد. حداقل مقدار فسفر کل دریافتی در روز مرغهای مادر باید درحدود 700 میلی گرم باشد.Hams و همکاران، احتیاجات مرغان مادری که در قفس نگهداری می‌شوند را کمی بیشتر از گله‌های روی بستر برآورد کردند.

احتیاجات مادرهای گوشتی به ازاء پرنده در روز

Gonzales دریافت که اضافه کردن مکمل 20% ساکارین (نی شکر تخمیر شده خشک) به مدت 50 روز، به جیره مرغهای مادر گوشتی و خروسهای پدر، به طور معنی داری % تخم مرغهای بارور و قابلیت هچ را بالا میبرد.

اثرات اوماج، پلت، پروتئین بالا و آنتی بیوتیکها بر روی عملکرد مادرهای گوشتی، در مناطق گرم توسط Cier و همکاران آزمایش شد . اما نتیجه گرفته شد که هیچگونه تفاوت معنی داری بین کرامبل، اوماج، یا افزایش CP از %15 به% 5 / 16 مشاهده نمی‌شود.

McDaniel و همکاران 13 ماه در طول دوره تولید اسید استیل سالیسیلیک ( ASA) در مادران گوشتی به کار بردند. زمانی که ASA در سطح 4 / 0% در جیره بود باروری و قابلیت جوجه درآوری کمتر شد، جوجه‌های حاصله از مرغان مادری که 1 / 0% ازASA  استفاده کرده بودند، افزایش وزن بیشتری نسبت به جوجه‌های حاصله مادرهایی که ASA دریافت نکرده بودند داشتند. خوراندن ASA به مادرهای تخمگذار، قابلیت جوجه درآوری جنینهایی که در معرض تنش حرارتی بودند را افزایش نداد.

منابع:

1-پرورش طیور در مناطق گرم (ترجمه دکتر جواد پور رضا)

2- راهنمای پرورش مرغ مادر هوبارد کلاسیک

3- تغذیه طیور ترجمه دکتر ابوالقاسم گلیان