دو هفته اول پرورش جوجه های گوشتی، بحرانی ترین زمان پرورش محسوب می شود و در این مقطع زمانی، بیش از هر مقطع دیگری، اهمیت استفاده از راهکارهای مدیریتی مشهود می باشد.
هر نوع اشتباهی که در طول این دو هفته ممکن است رخ دهد، به هیچ وجه قابل جبران در مراحل بعدی دوره پرورش نمی باشد.
به طور معمول قبل از شروع تخمگذاری در گله مادر گوشتی، یک برنامه خاص واکسیناسیون صورت می پذیرد و در پی واکسیناسیون بالطبع بدن مرغان مادر در برابر واکسن تولید آنتی بادی مادری خواهند نمود. این آنتی بادی تولیدی از طریق سیستم گردش خون مادر به زرده تخم مرغ منتقل می گردد و بنابراین هنگامی که کیسه زرده در جوجه تازه از تخم در آمده جذب می شود متعاقباً آنتی بادی موجود در کیسه زرده نیز جذب می گردد. اگر در اوایل دوره پرورش، جوجه های گوشتی تحت مدیریت مطلوبی قرار گیرند در طی شش روز اول کیسه زرده بطور کامل جذب خواهد شد. قبل از تکامل و پیدایش سیستم ایمنی جوجه، آنتی بادیهای که از طریق کیسه زرده جذب می شونند مسئول مصونیت و حمایت از جوجه در برابر عوامل بیماریزای می باشند.
یکی از عواملی که می تواند روند جذب آنتی بادهای مادری را از طریق کیسه زرده مختل کند، استرس می باشد. استرس باعث انقباض رگهای خونی اطراف کیسه زرده می شود و نهایتاً انتقال و جذب آنتی بادیها و سایر مواد مغذی را از طریق عروق مزانتریک بلوکه می کند.
اگر کیسه زرده به طور کامل جذب نشود باقیمانده کیسه زرده به صورت یک جسم خارجی در حفره شکمی تلقی شده و بنابراین جوجه گوشتی به رشد مطلوب مورد انتظار در آخر دوره پرورش نخواهد رسید. این مقاله بعضی از جنبه های مدیریتی را که باعث جلوگیری از وقوع استرس در گله های جوجه های گوشتی را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.
استرس ممکن است در نتیجه حرارت بالای سالن، یا سردی بیش از حد سالن و یا بالابودن بیش از اندازه رطوبت بستر و یا تراکم گاز آمونیاک یا محدودیت دسترسی به آب و دان یا رشد عوامل بیاریزا در سالن و یا حتی در نتیجه واکسیناسیون روی دهد.
اگر سیستم ایمنی جوجه سالم باشد، میکروارگانیزمهای بیماریزا و انجام واکسیناسیون، فعالیت سیستم ایمنی را تحریک خواهد کرد و از ابتلا جوجه ها به بیماریهای شایعی مانند مارک، کوکسیدیوز و اختلالات تنقسی جلوگیری خواهد شد.
نیاز به تعبیه تاسیسات مناسب در سالنهای پرورش جوجه های گوشتی به منظور کاهش عوامل استرس زا همواره احساس می شود یکی از مهمترین مواردی که همواره باید در سالنهای پرورش جوجه های گوشتی مورد توجه قرار گیرد، اطمینان از عملکرد صحیح سیستم گرمادهی و هیترها می باشد. در اوایل روزهای پرورش جوجه های قادر به تنظیم درجه حرارت بدنشان نیستند تا اینکه به سن یک هفتگی برسند بنابراین نیاز به منابع گرمازا مناسب که تا سن یک هفتگی قادر به تولید مقادیر کافی از BTU باشند و دمای بدن جوجه را در حد 104 الی 106 فارنهایت(40 الی 41 درجه سانتیگراد) ثابت نگه دارند، احساس می شود.
به منظور دستیابی به این هدف، مادرهای مصنوعی در سالن باید در ارتفاع 76 سانتی متری بستر نصب نشوند و بتوانند گرمای مناسبی را در بستر سالن ایجاد کنند.
پس از سپری شدن هفتمین روز پرورش، مغز جوجه قادر به تنظیم و کنترل حرارت بدن جوجه شده و از این روز به بعد کنترل درجه حرارت بدن مستقیماً توسط مغز صورت می گیرد و لذا حرارت بدن جوجه در حدود 40 الی 41 ثابت باقی می ماند. و باقی مراحل رشد و نمو جوجه از این به بعد از طریق تنظیم حرارت تولیدی ناشی از هضم مواد مغذی و همچنین کنترل حرارت دفعی ادامه می یابد.
لذا بعضی از پرورش دهندگان بعد از هفته اول مادرهای مصنوعی موجود در سالن پرورش را خاموش می کنند و از سایر تجهیزات گرمایشی برای تنظیم درجه حرارت داخل سالن استفاده می کنند تا نهایتا با بازدهی مناسب دمای سالن پرورش را بطور ثابت در 37 درجه سانتیگراد نگه دارند.
